آنچه درمورد پوکی استخوان باید دانست

زمان مطالعه : ۴ دقیقه

در این مقاله قصد داریم شما را با علائم و راه های درمان پوکی استخوان آشنا کنیم :

پوکی استخوان چیست ؟

پوکی استخوان بیماری از دست رفتن تراکم استخوانی و یا نازک شدن استخوان است، که این نازک شدن باعث ضعف استخوان ها و در نهایت شکستگی آن ها می شود.

استخوان ها دائماً در وضعیت تحلیل رفتن و رشد مجدد هستند. این تحلیل رفتن اگر شدت داشته باشد میتواند منجر به بروز عارضه پوکی استخوان شود.

عوامل موثر در پوکی استخوان :

الف: عوامل غیر قابل کنترل :

جنسیت : زنان بسیار بیشتر از مردان به پوکی استخوان و شکستگی ناشی از آن دچار میشوند (در واقع ۴ برابر آقایان). زیرا زنان از ابتدا تراکم استخوان کمتری دارند و بیشتر هم عمر می‏کنند.

سن : با افزایش سن احتمال بروز پوکی استخوان بیشتر می شود. به طوریکه بعد از ۴۵ سالگی به ازاء هر سال ۰.۵% کاهش تراکم استخوان در هر دو جنس دیده می شود.

شروع یائسگی : استروژن هورمون زنانه ای است که از کاهش توده ی استخوان جلوگیری می‏ کند. تولید استروژن در تخمدان ها بعد از یائسگی متوقف میشود، در نتیجه، از دست رفتن توده استخوان تسریع می یابد.

سابقه خانوادگی : اثر وراثت بر پوکی استخوان بسیار مهم است. مطالعات در این زمینه نشان داده است که شکستگی لگن در مادر به عنوان عامل خطری کلیدی است.

 

استخوان بندی ظریف و کوچک : بانوانی که دارای استخوان های کوچک بوده، کوتاه قد و یا لاغرند، به خاطر وجود توده ی استخوانی کمتر، بیشتر از خانم هایی چاق یا افرادی که اسکلت بندی درشتی دارند مستعد ابتلا به پوکی استخوان می باشند.

ابتلا به بعضی بیماریها : پوکی استخوان به طور ثانویه در افرادی که اختلالات هورمونی و متابولیسمی مانند بیماریهای مزمن کبد و کلیه، دیابت نوع ۱ ، افزایش هورمون تیروئید و پاراتیروئید، اختلالات رشد و هورمونهای جنسی دارند، بیشتر دیده  میشود.

التهاب روده و بیماریهایی که ایجاد اختلال در جذب مواد غذایی کند و نیز اسهال مزمن، منجر به پوکی استخوان می شوند. دربی حرکتی به مدت طولانی ، بی اشتهایی عصبی، افرادی که عضو پیوندی دریافت می‏کنند و برخی سرطان ها هم پوکی استخوان دیده میشود.

 

بیمارستان فوق تخصصی شفا خرم آباد ارائه دهنده کلیه خدمات پزشکی و درمانی با برترین متخصصین کشور

 

چگونه میتوان از پوکی استخوان پیشگیری کرد؟

شیوه زندگی و تغذیه خوب برای داشتن استخوان های سالم لازم و حیاتی است. ورزش و فعالیت های فیزیکی در دوران کودکی و جوانی اثر مثبت در شکل گیری و تراکم استخوانی دارد. ورزش در دوران میانسالی و در افرادی که دچار پوکی استخوان هستند نیز اثر زیادی در پیشگیری و افزایش تراکم استخوان دارد. تند راه رفتن، استفاده کردن از پله، کوهنوردی و ورزشهای روزانه به ترمیم و ساختن بافت استخوان کمک می‏ کند.

به طور کلی فعالیت های فیزیکی سبب تقویت عضلات و افزایش تعادل بدن می گردد.

 

ویتامین D به همراه کلسیم در استحکام استخوان ها نقش اساسی دارد. استفاده روزانه از آفتاب و خوردن ویتامین D این نیاز را تأمین می ‏کند.

عدم استعمال سیگار و عدم مصرف نوشیدنی های حاوی الکل درپیشگیری از بروز پوکی استخوان مؤثر است.

علائم پوکی استخوان :

معمولاً این بیماری علائم خاصی ندارد، مگر شکستگی هایی که بر اثر زمین خوردن های خیلی ساده ایجاد می شوند. گاه درد پشت و ستون فقرات که ناشی از شکستگی های ظریفی در ستون فقرات هستند هم نشانه ای از پوکی استخوان است.

کاهش قد نیز میتواند نشان پوکی استخوان باشد. خمیدگی پشت نیز از عوارض پوکی استخوان و حاصل شکستن مهره های ستون فقرات می باشد.

تشخیص پوکی استخوان :

این  بیماری معمولاً با عکس های معمول رادیولوژی مشخص نمی شود، مگر این که بیش از ۳۰ درصد از استخوان از بین رفته باشد. بهترین روش تشخیص، روش سنجش تراکم استخوان (دانسیتومتری) است که با این روش تراکم استخوان را در لگن، ستون فقرات یا کل بدن اندازه میگیرند.

به روزترین تجهیزات تشخیص پوکی استخوان در بیمارستان فوق تخصصی شفا  خرم آباد

 

برای جلوگیری از پوکی استخوان چه باید کرد؟

۱ ) دریافت کلسیم و ویتامین دی کافی
۲ ) ترک سیگار
۳ ) داشتن فعالیت فیزیکی مداوم و متعادل (مثلاً حداقل ۳۰ دقیقه پیاده  روی روزانه)

 

تغذیه مناسب در درمان پوکی استخوان :

برای داشتن استخوان های قوی باید کلسیم و ویتامین دی کافی در بدن وجود داشته باشد . برای جلوگیری از پوکی استخوان باید در مواد غذایی که مصرف می کنیم، کلسیم کافی وجود داشته باشد. (پروتئین، منیزیوم، روی، ویتامین آ و ویتامین ث همه برای سلامت استخوان ضروری هستند).

افزایش مصرف پروتئین برای کاهش خطر شکستگی ، در زنان و مردانی که در رژیم غذایی شان پروتئین به میزان کافی وجود نداشته است ، تاثیر مستقیمی داشته، به عبارتی خطر شکستگی در آنها را در حد قابل قبولی کاهش داده است.

مواد غذایی حاوی کلسیم :

گروه لبنیات : کشک ، پنیر ، ماست ، شیر  (کره ، خامه، سرشیر محتوای کلسیم ناچیزی دارند. )
گروه گیاهان : بادام، فندق، کنجد، برگ تربچه، جعفری، کلم پیچ ، گل کلم
گروه مواد غذایی دریایی : صدف، ماهی

نتیجه گیری :

با توجه به اینکه دردهای استخوانی از جمله کمر و پا درد در جوامع ما به وفور مشاهده می شود، بر هر فردی در هر سنی لازم است تا با شناخت علائم و راه های درمان پوکی استخوان به سلامت خود کمک کند تا از عواقب ناگوار این بیماری در امان ماند.